KAYSERİ’nin Melikgazi semtinde 1275 yılında yaptırılan ve ‘hayat ağacı’, ‘çift başlı kartal’ gibi motiflerle dikkat çeken Döner Kümbeti, 748 yıldır ilk günkü halini koruyor. Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Aslı Sağıroğlu Arslan, “Bina yakın zamanda restore edilmiş. Koruma altına almışlar.
Hunat Mahallesi’ndeki tarihi Döner Kümbeti, 1275 yılında Sultan I. Alaeddin Keykubad’ın kızı Şah Cihan Hatun adına yaptırılmıştır. Anadolu Selçuklu Devleti döneminde ‘mezar anıtı’ olarak yaptırılan türbenin alt kısmında hazire, üst kısmında ise ziyaret yeri bulunmaktadır. Dış cephesinde o dönemi anlatan motifler bulunan ve ilk günkü mimarisini koruyan tarihi kümbet, 748 yıldır korunuyor.
ERÜ Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Aslı Sağıroğlu Arslan, “Anadolu Selçuklu yapısı olarak biliniyor. Üzerinde kitabe var ama tarih kitabesi yok. Şah Cihan adında bir hanım var ama Şah Cihan’ın kimliği konusunda bazı belirsizlikler var. Albert Gabriel 1933 yılında yazdığı Anadolu Anıtları adlı kitabında bu yapıyı Niğde ve Ahlat’taki türbelerle karşılaştırarak 1275 yılına tarihlendiriyor.” Arslan, “Halk arasında kümbet olarak bilinir ve ‘Döner Kümbet’ olarak bilinir. Türklerin İslam’a getirdiği bir yapı türüdür. İslam kültüründe türbenin mutlaka bir yeri yoktur. Ancak , Türkler kurgan geleneğinden gelmektedir.O zamanlar Anadolu’da da bir tümülüs geleneği vardı.Türklerin Anadolu’ya geldiklerinde de bu geleneği sürdürdüklerini görüyoruz.Kümbet altında cenaze bölümü var.Hac yeri var. En üstte külah bölümü vardır.Herkese ait bir kubbe veya türbe anıtı yoktur.Sadece değerli şahsiyetler için yapılmıştır.Bunun nedeni padişah kızıdır.Kubbedeki motifleri anlatan Arslan, şöyle konuştu: “Her cephe sağır kemerlerle çevrilidir. Her bir gövde üzerinde geometrik, bitkisel ve figüratif süslemeler yer almaktadır. Anadolu Selçuklu döneminde ise aslında Orta Asya geleneğini devam ettiren süslemelere rastlıyoruz. Bir ‘hayat ağacı’ motifi var. rtal’ motifi. Bu kartal devletin armasıdır. ‘Hayat ağacı’ uzun ömür anlamına gelir ve devleti sembolize eder. Türk mitolojisinde çok kıymetli bir yere sahiptir. Kapının hızlı girişinde fantastik yaratıklar, insan başlı ve kanatlı leopar figürleri vardı. Ancak bu rakamlar günümüze tam olarak ulaşmış değil. Beyaz mermerden yapılmış kitabe kısmı vardır. Sivri uçlu bir kemerle çevrelenmiştir. Bunlar sembolik ifadelerdir” dedi.
Döner Kümbet’in ziyarete açılabileceğine dikkat çeken Doç. Arslan, “Bina yakın zamanda onarım görmüş ve aslında çok yüksek kabartmaları varmış ama bu kabartmaları biraz kazımışlar. Bina şu anda ayakta ve atıl durumda değil. Yeniden açılıp turizme kazandırılsa güzel olur.” . Böylece 750 yıllık eseri yeniden tanımış oluyoruz. Sadece kaynaklarda kalmayacak” dedi.
